Nie każdy zakonnik jest Ojcem Pio

Ojciec Jacek Krzysztofowicz OP odszedł „dla miłości” z zakonu. Ten news obiegł media, czasy ostatnimi, lotem błyskawicy. Prawda, atrakcyjna wiadomość, zwłaszcza dla wszystkich, którzy Kościół, religię i Boga mają „gdzieś”. Postawa i reakcja (w mediach, a jakże) oraz zbyt „pyszna” krytyka niektórych dominikanów okazała się równie niesmaczna, co rzucenie habitu przez gdańskiego przeora w świetle jupiterów. To smutne wydarzenie jest kolejnym dowodem na setki kryzysów, różnorakiej maści: wartości, mediów, zakonów, można wyliczać w nieskończoność. A mi nasunęła się pewna refleksja…

Księży i zakonników porzucających powołanie jest coraz więcej. Coraz mniej jednak pojawia się „ex post” przemyśleń i wspólnego poszukiwania źródeł oraz powodów takiego stanu rzeczy. Pobożna formułka: „utracił relację z Chrystusem” nie wypełnia luki. Jest zbyt trywialna i lakoniczna. Przełożeni zakonów, prowincji, klasztorów (nie wyłączając młodych i starszych mnichów) powinni pokusić się o głębszą i bardziej „zadziorną” refleksję i ważne pytania. Na przykład: „jak to się stało, że relacja tak nagle się urwała”, „czy zwróciliśmy na to uwagę”, „w jaki sposób próbowaliśmy pomóc danemu zakonnikowi” i „czy w ogóle w porę zauważyliśmy, że coś jest nie tak…”? Mam wrażenie, że takiej refleksji wciąż brakuje. Więcej, formacja duchowa i ludzka księży wyświęconych kuleje okrutnie, czasami jest wręcz zerowa. „Samotne wyspy” w habitach i sutannach opuszczające mury seminariów rzucone są w świat pogański, który odrzuca Chrystusa, profanuje świętość. Nie każdy z zakonników jest „Bożym atletą”, ojcem Pio, Franciszkiem z Asyżu.


Zauważmy: mury seminariów opuszczają dzisiaj wyświęceni mężczyźni, którzy są „produktem” czasów (post)chrześcijańskich, wyrosłymi w kulturze coraz bardziej laickiej i ateistycznej. Wielu z nich pochodzi często z rozbitych rodzin, już nie tak mocno religijnych, jak niegdyś. Mówienie, że „sobie jakoś poradzą” jest absurdem. Uwolnieni spod „seminaryjnego klosza” giną i usychają równie szybko, co ich rówieśnicy, bez święceń i zakonnej formacji w murach seminarium. Zresztą, co tu dużo mówić: już w nie jednym seminarium  od formacji duchowej i ludzkiej ważniejsze jest tysiąc innych rzeczy, jak nauka języków obcych, czytanie opasłych tomów filozofii oraz teologii (bez odpowiedniego „czuwania” grozi to zbyt silną racjonalizacją także prawd wiary). Skarżą się niektórzy klerycy, że w seminariach panuje w tej kwestii „wyścig szczurów”: kto więcej przeczyta, im trudniejsze tym lepiej (gorzej ze zrozumieniem i to na kolanach, sic!). Nie twierdzę, że znajomość języków obcych, teologii i filozofii nie jest ważna. Jest, ale bez duchowej i ludzkiej formacji, nie przyniesie to żadnych „niebiańskich” owoców. Zrodzi natomiast tabuny nowych Bartosi, Obirków i Krzysztofowiczów, którzy uwierzyli w swoją „mądrość” miast w Ukrzyżowanego i powstałego z martwych. Nie chcę osądzać i nie osądzam. Snuję refleksję i piszę o czymś, co mnie szalenie niepokoi.


Wreszcie jeszcze jedna rzecz ważna: to moje i innych doświadczenie. Zauważyłem, że dopóki przełożeni i współbracia są blisko, interesują się pracą i życiem duchowym współbrata, modlą się za niego, rozmawiają z nim, w czas upominają… powołanie danego zakonnika tętni życiem. Sam podejmuje wysiłek, stara się, próbuje, wie, że ma oparcie. Przełożeni potrafią dosyć sprawnie zgasić ogień wiary w podwładnym, najczęściej młodym księdzu. (Żeby nie było: to samo może zaserwować podwładny przełożonemu). Nam wiele takich historii. Oczywiście, broń Boże, nie zwalam wszystkiego na przełożonych. Wiem, że każdy człowiek (a więc i zakonnik) sam, w pierwszej kolejności, jest odpowiedzialny za siebie, za swoją relację z Bogiem, za Kościół. Mam też świadomość, że w wielu sprawach nikt inny nie może go w tym wyręczać. Ale proszę mi wierzyć: zupełnie inaczej życie duchowe płonie w lędźwiach zakonników, gdy mają przy sobie mądrych i pobożnych przełożonych. A tacy są na wagę złota: swoim doświadczeniem, wiarą i duchową wrażliwością, mogą swoim podwładnym mocno pomóc, wesprzeć, ubogacić. Często się słyszy z ust świątobliwych i poczciwych kapłanów: „Jakiego wspaniałego rektora miałem w seminarium, jakiego ojca duchowego, a mój pierwszy Proboszcz! Święty człowiek”…


Jakże chciałoby się czasami usłyszeć od przełożonych głębokie słowa (świadczące o gigantycznej ich wierze i o trosce powierzonych im zakonników), które wypowiadał chociażby św. Paweł do tych, których ustanawiał pasterzami lokalnych wspólnot. Ot, taki mały przykład, z Listu św. Pawła do Tymoteusza: 

„Dziękuję Bogu, któremu służę jak moi przodkowie z czystym sumieniem, gdy zachowuję nieprzerwaną pamięć o tobie w moich modlitwach. W nocy i we dnie pragnę cię zobaczyć - pomny na twoje łzy - by napełniła mnie radość,  na wspomnienie bezobłudnej wiary, jaka jest w tobie; ona to zamieszkała pierwej w twojej babce Lois i w twej matce Eunice, a pewien jestem, że [mieszka] i w tobie. Z tej właśnie przyczyny przypominam ci, abyś rozpalił na nowo charyzmat Boży, który jest w tobie przez nałożenie moich rąk. Albowiem nie dał nam Bóg ducha bojaźni, ale mocy i miłości, i trzeźwego myślenia. Nie wstydź się zatem świadectwa Pana naszego ani mnie, Jego więźnia, lecz weź udział w trudach i przeciwnościach znoszonych dla Ewangelii według mocy Boga! On nas wybawił i wezwał świętym powołaniem nie na podstawie naszych czynów, lecz stosownie do własnego postanowienia i łaski, która nam dana została w Chrystusie Jezusie przed wiecznymi czasami. Ukazana zaś została ona teraz przez pojawienie się naszego Zbawiciela, Chrystusa Jezusa, który przezwyciężył śmierć, a na życie i nieśmiertelność rzucił światło przez Ewangelię, której głosicielem, apostołem i nauczycielem ja zostałem ustanowiony. Z tej właśnie przyczyny znoszę i to obecne cierpienie, ale za ujmę sobie tego nie poczytuję, bo wiem, komu uwierzyłem, i pewien jestem, że mocen jest ustrzec mój depozyt aż do owego dnia. Zdrowe zasady, któreś posłyszał ode mnie, miej za wzorzec w wierze i miłości w Chrystusie Jezusie!  Dobrego depozytu strzeż z pomocą Ducha Świętego, który w nas mieszka”. (2 Tym 1, 3-14)

Może ojciec Jacek Krzysztofowicz, Obirek, Bartoś i inni -  nigdy takich słów nie usłyszeli. Może takiej miłości w zakonie nie doświadczyli. Może... Choć niekoniecznie. Jedno jest pewne: bez „zdrowych zasad” posłyszanych i widzianych u przełożonych oraz współbraci, czasami naprawdę trudniej jest wytrwać „w wierze i miłości w Chrystusie”. Dlatego warto za przełożonych (i swoich współbraci) dużo się modlić i rodzinę zakonną miłować. A jeszcze bardziej Chrystusa i Kościół. W końcu „z Miłości” i „dla Miłości” się do zakonu wstępuje. I na pewno nie własnej. Gorąco wciąż w to wierzę…